ਪੁਲਾੜ ਵਿਗਿਆਨ, AI ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੈਲਥ ਟਿਪਸ ਤੱਕ... ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ ਵਿੱਚ ਬੋਲੇ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ  

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 23 ਫਰਵਰੀ 2025 : ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਅੱਜ ‘ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ’ ਦੇ 119ਵੇਂ ਐਪੀਸੋਡ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਚੈਂਪੀਅਨਸ ਟਰਾਫੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਪਾਸੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਸੈਂਕੜਾ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਰੋਮਾਂਚ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਅੱਜ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ, ਕ੍ਰਿਕਟ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਭਾਰਤ ਨੇ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਲਗਾਏ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸੈਂਕੜੇ ਬਾਰੇ। ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਦੇਸ਼ ਨੇ ਇਸਰੋ ਦੇ 100ਵੇਂ ਰਾਕੇਟ ਦੇ ਲਾਂਚ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸੰਖਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਪੁਲਾੜ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਨਵੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦੇ ਸਾਡੇ ਦ੍ਰਿੜ ਇਰਾਦੇ ਨੂੰ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੀ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰਾ ਬਹੁਤ ਸਾਧਾਰਨ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ। ਹਰ ਕਦਮ 'ਤੇ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਸਾਡੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅੱਗੇ ਵਧਦੇ ਰਹੇ, ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਪੁਲਾੜ ਉਡਾਣ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀਆਂ ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਕਾਫ਼ੀ ਲੰਬੀ ਹੁੰਦੀ ਗਈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਲਾਂਚ ਵਾਹਨ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਹੋਵੇ, ਚੰਦਰਯਾਨ, ਮੰਗਲਯਾਨ, ਆਦਿਤਿਆ ਐਲ-1 ਦੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਇੱਕੋ ਰਾਕੇਟ ਨਾਲ 104 ਉਪਗ੍ਰਹਿਆਂ ਨੂੰ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਭੇਜਣ ਦਾ ਬੇਮਿਸਾਲ ਮਿਸ਼ਨ ਹੋਵੇ- ਇਸਰੋ ਦੀਆਂ ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਦਾ ਦਾਇਰਾ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਇਕੱਲੇ 460 ਦੇ ਕਰੀਬ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਲਾਂਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਕਈ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਵੀ ਇਸ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਇਹ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੀ ਪੁਲਾੜ ਵਿਗਿਆਨ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਅਸੀਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਸਾਡੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੁਚੀ ਅਤੇ ਜਨੂੰਨ ਹੋਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਇਸ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਵਿਚਾਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ 'ਇੱਕ ਦਿਨ ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨੀ' ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਯਾਨੀ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਵਜੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਬਿਤਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ। ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਸਹੂਲਤ ਅਨੁਸਾਰ, ਆਪਣੀ ਇੱਛਾ ਅਨੁਸਾਰ ਕੋਈ ਵੀ ਦਿਨ ਚੁਣ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਉਸ ਦਿਨ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਖੋਜ ਲੈਬ, ਪਲੈਨੇਟੇਰੀਅਮ, ਜਾਂ ਸਪੇਸ ਸੈਂਟਰ ਵਰਗੀਆਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਗਿਆਨ ਬਾਰੇ ਤੁਹਾਡੀ ਉਤਸੁਕਤਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾਏਗਾ। ਪੁਲਾੜ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਕ ਹੋਰ ਖੇਤਰ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਪਛਾਣ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਖੇਤਰ AI ਯਾਨੀ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਮੈਂ ਇੱਕ ਵੱਡੀ AI ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਪੈਰਿਸ ਗਿਆ ਸੀ। ਉੱਥੇ ਹੀ ਦੁਨੀਆ ਨੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਦੀ ਬਹੁਤ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਵੀ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਅੱਜ AI ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੀਐਮ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਥੋਡਾਸਮ ਕੈਲਾਸ਼ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦੇ ਆਦਿਲਾਬਾਦ ਦੇ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਹਨ। ਡਿਜੀਟਲ ਗੀਤਾਂ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਸਾਡੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਆਦਿਵਾਸੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ AI ਟੂਲਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਕੋਲਾਮੀ ਭਾਸ਼ਾ 'ਚ ਗੀਤ ਕੰਪੋਜ਼ ਕਰਕੇ ਕਮਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਕੋਲਾਮੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਈ ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਗੀਤ ਬਣਾਉਣ ਲਈ AI ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਉਸ ਦੇ ਟਰੈਕਾਂ ਨੂੰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਪਸੰਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਮਹਿਲਾ ਦਿਵਸ 'ਤੇ ਮੈਂ ਅਜਿਹੀ ਪਹਿਲ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਜੋ ਸਾਡੀ ਨਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਖਾਸ ਮੌਕੇ 'ਤੇ, ਮੈਂ ਇਕ ਦਿਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਅਕਾਊਂਟ ਜਿਵੇਂ ਕਿ X, Instagram ਖਾਤਿਆਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਪ੍ਰੇਰਨਾਦਾਇਕ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸੌਂਪਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ 'ਚ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ, ਨਵੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ 'ਚ ਆਪਣੀ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾਈ ਹੈ | 8 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਅਤੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਦੇਸ਼ ਵਾਸੀਆਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇ ਕਰਨਗੇ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਹੁਣ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਖੇਡ ਸ਼ਕਤੀ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਵਾਰ ਉੱਤਰਾਖੰਡ 7ਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਿਹਾ। ਇਹ ਖੇਡ ਦੀ ਤਾਕਤ ਹੈ, ਜੋ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਮੁੱਚੇ ਰਾਜ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਉੱਤਮਤਾ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਰਹੇ ਮੋਟਾਪੇ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਉਠਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ਇੱਕ ਫਿੱਟ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਾਸ਼ਟਰ ਬਣਨ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਮੋਟਾਪੇ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਮੁਤਾਬਕ ਅੱਜ ਹਰ ਅੱਠ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਮੋਟਾਪੇ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮੋਟਾਪੇ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਦੁੱਗਣੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਪਰ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਚਿੰਤਾ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੋਟਾਪੇ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵੀ ਚਾਰ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਗਈ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ, ਅਸੀਂ ਮਿਲ ਕੇ ਛੋਟੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਇਸ ਚੁਣੌਤੀ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੈਂ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ "ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦੀ ਖਪਤ ਨੂੰ ਦਸ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ (10%) ਤੱਕ ਘਟਾਉਣਾ। ਤੁਸੀਂ ਫੈਸਲਾ ਕਰੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਹਰ ਮਹੀਨੇ 10% ਘੱਟ ਤੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋਗੇ। ਤੁਸੀਂ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਖਰੀਦਣ ਵੇਲੇ 10% ਘੱਟ ਤੇਲ ਖਰੀਦੋਗੇ। ਇਹ ਮੋਟਾਪਾ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ 'ਚ ਇਕ ਅਹਿਮ ਕਦਮ ਹੋਵੇਗਾ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਬਨਸਪਤੀ ਅਤੇ ਜੀਵ-ਜੰਤੂਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਜੀਵੰਤ ਈਕੋ-ਸਿਸਟਮ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਜੰਗਲੀ ਜਾਨਵਰ ਸਾਡੇ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਕਈ ਜੀਵ-ਜੰਤੂਆਂ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਵਾਹਨ ਵਜੋਂ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੱਧ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਬੀਲੇ ਬਾਗੇਸ਼ਵਰ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਵਾਘੋਬਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਅਯੱਪਾ ਦਾ ਵੀ ਬਾਘ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਡੂੰਘਾ ਸਬੰਧ ਹੈ। ਸੁੰਦਰਬਨ ਵਿੱਚ ਬੋਨ ਬੀਬੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਸਵਾਰੀ ਇੱਕ ਸ਼ੇਰ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਹੁਲੀ ਵੇਸ਼ਾ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੀ ਪੁਲੀ ਅਤੇ ਕੇਰਲਾ ਦੀ ਪੁਲੀਕਲੀ ਵਰਗੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਨਾਚ ਹਨ, ਜੋ ਕੁਦਰਤ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਨ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਵਿਸ਼ਵ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਦਿਵਸ ਮਨਾਵਾਂਗੇ। ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਮੇਰੇ ਲਈ ਇਹ ਬਹੁਤ ਤਸੱਲੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਟਾਰਟ-ਅੱਪ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ 'ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ' 3 ਅਕਤੂਬਰ 2014 ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਇਹ ਆਮ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਕਾਫੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਸਮਾਜਿਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ, ਸਿੱਖਿਆ, ਸਫਾਈ, ਖੇਡਾਂ, ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਵਿਕਾਸ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਸਥਿਤੀ ਵਰਗੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰੋ। ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸਥਾਨਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤਬਦੀਲੀ ਲਈ ਯਤਨਾਂ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।