ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ, 28 ਨਵੰਬਰ : ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ 'ਚ ਸਿਲਕਿਆਰਾ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਮਲਬੇ ਨੂੰ ਕੱਢਣ 'ਚ ਸਫਲ ਹੋਣ 'ਚ ਸਿਰਫ ਪੰਜ ਮੀਟਰ ਬਚੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਅੰਦਰ ਫਸੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੰਗ 'ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਮਗਰੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਹਸਪਤਾਲ ਲਿਜਾਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਬਾਹਰ ਆਉਂਦੇ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰੀ ਦੇਖਭਾਲ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਘਟਨਾ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਤੋਂ 30 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਚਿਨਿਆਲੀਸੌਰ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਹੈਲਥ ਸੈਂਟਰ ਵਿਖੇ 41 ਬਿਸਤਰਿਆਂ ਦਾ ਹਸਪਤਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਬਾਹਰ ਸੜਕ ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਪੰਦਰਵਾੜੇ ਤੋਂ ਭਾਰੀ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਆਵਾਜਾਈ ਕਾਰਨ ਖਸਤਾ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਐਂਬੂਲੈਂਸਾਂ ਦੀ ਸੁਚਾਰੂ ਆਵਾਜਾਈ ਲਈ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਨਵੀਂ ਪਰਤ ਵਿਛਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸੀਨੀਅਰ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਬਾਹਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀਆਂ ਨੂੰ ਹਦਾਇਤ ਕੀਤੀ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਨਿਕਾਸੀ ਰੂਟ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਲੱਗੇ ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੁਸ਼ਕਰ ਸਿੰਘ ਧਾਮੀ ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਦਸਿਆ ਕਿ ਸਿਲਕਿਆਰਾ ਸੁਰੰਗ 'ਚ ਮਲਬੇ ਰਾਹੀਂ 52 ਮੀਟਰ ਪਾਈਪ ਪਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਉਥੇ ਫਸੇ 41 ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ 17ਵੇਂ ਦਿਨ ਵੀ ਜਾਰੀ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਿਲਕਿਆਰਾ ਵਿਚ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦਸਿਆ ਕਿ ਮਲਬੇ ਵਿਚ 57 ਮੀਟਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਤਕ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲੇਗੀ। ਬਚਾਅ ਕਰਮੀਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਚੂਹਾ-ਮੋਰੀ ਮਾਈਨਿੰਗ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਮਲਬੇ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਡਰਿਲਿੰਗ ਪਹਿਲਾਂ ਇਕ ਵੱਡੀ ਔਜਰ ਮਸ਼ੀਨ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜੋ ਸ਼ੁਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਕਰੀਬ 47 ਮੀਟਰ ਹੇਠਾਂ ਮਲਬੇ ਵਿਚ ਫਸ ਗਈ ਸੀ। ਕੁਸ਼ਲ ਕਾਮਿਆਂ ਦੀ ਇਕ ਟੀਮ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ 'ਰੈਟ-ਹੋਲ' ਮਾਈਨਿੰਗ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਮਲਬੇ ਨੂੰ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਹਟਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਜਦਕਿ 800 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਵਿਆਸ ਦੀਆਂ ਪਾਈਪਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਔਜਰ ਮਸ਼ੀਨ ਦੁਆਰਾ ਮਲਬੇ ਵਿਚੋਂ ਧੱਕਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਢਹਿ ਜਾਣ ਕਾਰਨ 12 ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ ਇੱਕ ਪੰਦਰਵਾੜੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਨਿਰਮਾਣ ਅਧੀਨ ਸਿਲਕਿਆਰਾ ਮਾਰਗ ਵਿੱਚ ਫਸੇ 41 ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਰੈਟ-ਹੋਲ ਮਾਈਨਿੰਗ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ। ਬਚਾਅਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਰੈਟ-ਹੋਲ ਮਾਈਨਿੰਗ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲਿਆ ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਫਸੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਮੈਨੂਅਲ ਡਰਿਲਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਸੁਰੰਗ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਦਮ ਮਲਬੇ ਵਿੱਚੋਂ ਡ੍ਰਿਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਔਗਰ ਮਸ਼ੀਨ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਇਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ 41 ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਬਚਣ ਦਾ ਰਸਤਾ ਬਣ ਗਿਆ। ਰੈਟ-ਹੋਲ ਮਾਈਨਰ ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਸੁਰੰਗ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹੁਨਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਲੇਟਵੇਂ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੁਦਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਰੈਟ-ਹੋਲ ਮਾਈਨਿੰਗ ਤਕਨੀਕ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਟਰੈਂਚਲੈੱਸ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਲਿਮਟਿਡ ਅਤੇ ਨਵਯੁੱਗ ਇੰਜੀਨੀਅਰਜ਼ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਲਿਮਟਿਡ ਦੁਆਰਾ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 12 ਮਾਹਰਾਂ ਨੂੰ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੇਘਾਲਿਆ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ, ਜਿੱਥੇ ਥੋੜੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਕੋਲੇ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਲਈ ਛੇਕ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਹੱਥੀਂ ਖੁਦਾਈ ਤਕਨੀਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਤੰਗ ਸੁਰੰਗਾਂ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲਗਭਗ 3 ਤੋਂ 4 ਫੁੱਟ ਡੂੰਘਾਈ ਵਿੱਚ, ਜਿਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਮਜ਼ਦੂਰ, ਅਕਸਰ ਬੱਚੇ ਖਣਿਜ ਕੱਢਦੇ ਹਨ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਗ੍ਰੀਨ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਜੀਟੀ) ਦੁਆਰਾ 2014 ਵਿੱਚ ਰੈਟ-ਹੋਲ ਮਾਈਨਿੰਗ 'ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਗੈਰ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਸੁਭਾਅ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਲਈ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਜੋਖ਼ਮਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਪਾਬੰਦੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਮਾਈਨਿੰਗ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਜਾਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੇ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਮੌਤਾਂ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਬੋਰਿੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ, ਕੁਝ ਮਾਈਨਰਾਂ ਨੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਪ੍ਰਗਟਾਇਆ ਕਿ ਉਹ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਕੱਢਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣਗੇ। ਮਾਈਨਰ ਰਾਕੇਸ਼ ਰਾਜਪੂਤ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਅਸੀਂ ਇਹ 10 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਜਗ੍ਹਾ ਹੈ। 41 ਆਦਮੀ ਵੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਹਨ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਲਿਆਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ।" ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ, "ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਤਿੰਨ ਜਣੇ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਾਣਗੇ, ਇੱਕ ਡ੍ਰਿਲਿੰਗ ਕਰੇਗਾ, ਦੂਜਾ ਮਲਬਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਤੀਜਾ ਮਲਬੇ ਨੂੰ ਟਰਾਲੀ ਵਿੱਚ ਧੱਕੇਗਾ।" ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦਿਆਂ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 10 ਤੋਂ 12 ਮੀਟਰ ਡਰਿੱਲ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਉਹ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੋ ਟੂਲਜ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਗੇ - ਮਲਬੇ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਹੱਥ ਨਾਲ ਫੜੀ ਡਰਿਲਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨ ਅਤੇ ਲੋਹੇ ਦੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਨੂੰ ਕੱਟਣ ਲਈ ਗੈਸ ਕਟਰ।" ਮੰਗਲਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀ ਏਐਨਆਈ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਨਸੀਮ, ਵਰਕਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਹੁਣ ਤੱਕ 5 ਮੀਟਰ ਮੈਨੂਅਲ ਡਰਿਲਿੰਗ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ 51 ਮੀਟਰ ਪੂਰੇ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।ਨਸੀਮ ਨੇ ਕਿਹਾ, "51 ਮੀਟਰ ਦੀ ਡਰਿਲਿੰਗ ਪੂਰੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਮੈਨੂਅਲ ਡਰਿਲਿੰਗ ਰਾਹੀਂ 5 ਮੀਟਰ ਅੰਦਰ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਅਸੀਂ 800 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਪਾਈਪ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 6 ਮੀਟਰ ਡਰਿਲਿੰਗ ਦਾ ਕੰਮ ਬਾਕੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਲੱਗੇਗਾ, ਅਸੀਂ ਇਸਨੂੰ 24 ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਕਰ ਲਵਾਂਗੇ। ਘੰਟੇ, ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਸਾਡੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਲਿਆਵਾਂਗੇੇ।” ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਅਸੀਂ 12 ਮਾਹਰਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਟੀਮ ਹਾਂ ਅਤੇ 2 ਕਰਮਚਾਰੀ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ 800 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਪਾਈਪ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਹਾਂ, ਇਹ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਹੈ ਪਰ ਅਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਜਲਦੀ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ।" ਅਧਿਕਾਰਤ ਸੂਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਮੂੰਹ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 57 ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਡ੍ਰਿਲਿੰਗ ਦਾ ਕੰਮ, ਫਸੇ ਹੋਏ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪਾਈਪ ਵਿਛਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਹੈ।
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਰਮੂ ਨੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ 'ਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦ੍ਰੋਪਦੀ ਮੁਰਮੂ ਨੇ ਟਵਿੱਟਰ 'ਤੇ ਕਿਹਾ, "ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਰਾਹਤ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਸੁਰੰਗ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਸਾਰੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਇਹ ਮਨੁੱਖੀ ਧੀਰਜ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।"
ਪੀਐੱਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਸੀਐੱਮ ਧਾਮੀ ਨੂੰ ਲਾਇਆ ਫੋਨ
ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ ਸੁਰੰਗ ਹਾਦਸੇ 'ਚ ਫਸੇ 41 ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਹੁਣ ਆਖ਼ਰੀ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਹੈ। ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਕੁਝ ਮੀਟਰ ਹੋਰ ਦੂਰੀ ਬਚੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਖ਼ੁਦ ਇਸ ਪੂਰੇ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖ ਰਹੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਮੁੜ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੁਸ਼ਕਰ ਸਿੰਘ ਧਾਮੀ ਨੂੰ ਫੋਨ ਕਰ ਕੇ ਸਿਲਕਿਆਰਾ (ਉੱਤਰਾਕਾਸ਼ੀ) ਵਿਚ ਸੁਰੰਗ 'ਚ ਫਸੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਰਾਹਤ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੁਸ਼ਕਰ ਸਿੰਘ ਧਾਮੀ ਤੋਂ ਸੁਰੰਗ ਵਿਚ ਫਸੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦਾ ਹਾਲ-ਚਾਲ ਪੁੱਛਿਆ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਡਰਿਲਿੰਗ ਸਬੰਧੀ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੰਦਰ ਫਸੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬਾਹਰ ਰਾਹਤ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚ ਲੱਗੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਾ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੰਦਰ ਫਸੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੀ ਪਰੋਸ਼ਾਨੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਨਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਰਣਨੀਤੀ ਬਾਰੇ ਵੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੈਨੂਅਲੀ ਡ੍ਰਿਲਿੰਗ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੁੱਲ 55 ਮੀਟਰ ਪਾਈਪ ਨੂੰ ਪੁਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਜੇ ਕੋਈ ਵੱਡੀ ਰੁਕਾਵਟ ਨਾ ਆਈ ਤਾਂ ਜਲਦੀ ਹੀ ਸਾਰੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੰਦਰ ਫਸੇ ਸਾਰੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ। ਰਾਹਤ ਤੇ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚ ਲੱਗੇ ਕਰਮਚਾਰੀ, ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਅਤੇ ਮਾਹਿਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹਰ ਸੰਭਵ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੰਦਰ ਫਸੇ ਸਾਰੇ ਵਰਕਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਆਰੀ ਭੋਜਨ ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭੇਜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਵਰਕਰਾਂ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਲਗਾਤਾਰ ਸੰਪਰਕ ਵਿਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੰਦਰ ਫਸੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਲਗਾਤਾਰ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਐੱਸਡੀਆਰਐੱਫ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸੰਚਾਰ ਸੈਟਅਪ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬੀਐੱਸਐੱਨਐੱਲ ਦੁਆਰਾ ਟੈਲੀਫੋਨ ਸੰਚਾਰ ਸੈੱਟਅੱਪ ਵੀ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ੀ ਹੈ ਕਿ ਸੁਰੰਗ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਸਾਰੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲੀ : ਗਡਕਰੀ
ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਨਿਤਿਨ ਗਡਕਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਮੈਨੂੰ ਬੇਹੱਦ ਖੁਸ਼ੀ ਹੈ ਕਿ ਸਿਲਕਿਆਰਾ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਅੰਦਰ ਫਸੇ 41 ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਬਚਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੀਐਮਓ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੇ ਦਿਨ ਰਾਤ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦਾ ਵੀ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਨਾ ਚਾਹਾਂਗਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਕੀਤਾ। ਹੁਣ ਸੁਰੰਗ ਦਾ ਸੇਫਟੀ ਆਡਿਟ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਧਾਮੀ ਨੇ ਬਚਾਅ ਟੀਮਾਂ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ
ਬਚਾਅ ਟੀਮਾਂ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਟਵੀਟ ਵਿੱਚ, ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੁਸ਼ਕਰ ਸਿੰਘ ਧਾਮੀ ਨੇ ਫਸੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਸਿਲਕਿਆਰਾ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਬਾਹਰ ਬਚਾਏ ਗਏ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਸਨ। ਸਾਰੇ ਫਸੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਜਾਰੀ ਹੈ।
ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਲੱਗ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪੂਰੀ ਰਾਤ
ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ ਸੁਰੰਗ ਬਚਾਅ ਅਭਿਆਨ 'ਤੇ NDMA ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਅਸੀਂ ਸਫਲਤਾ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਹਾਂ। ਦੋ ਮੀਟਰ ਡ੍ਰਿਲਿੰਗ ਅਜੇ ਬਾਕੀ ਹੈ।" ਐੱਨਡੀਐੱਮਏ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਸਈਦ ਅਤਾ ਹਸਨੈਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਮੇਰੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਰਾਤ ਲੱਗੇਗੀ।" ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ ਏਮਜ਼ 'ਚ ਵੀ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਲਈ ਤਿਆਰੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ ਸੁਰੰਗ 'ਚ ਫਸੇ 41 ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਜਾਰੀ ਬਚਾਅ ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਤਸਵੀਰ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਪਾਈਪਾਂ ਰਾਹੀਂ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੰਗ 'ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ NDRF ਤੇ SDRF ਦੇ ਜਵਾਨ ਸੁਰੰਗ 'ਚੋਂ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਤਿਆਰੀਆਂ ਮੁਕੰਮਲ ਹਨ। CM ਧਾਮੀ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਅੰਦਰ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਕ-ਇਕ ਕਰ ਕੇ ਸਾਰੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਸੁਰੰਗ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਥਾਂ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਚੈਕਅਪ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਭੋਜਨ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
