ਅਸਾਮ, 07 ਜਨਵਰੀ 2025 : ਅਸਾਮ ਦੇ ਦੀਮਾ ਹਸਾਓ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਉਮਰਾਂਗਸੋ ਵਿੱਚ ਇੱਕ 300 ਫੁੱਟ ਡੂੰਘੀ ਕੋਲੇ ਦੀ ਖਾਨ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਹੜ੍ਹ ਆ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ 9 ਮਜ਼ਦੂਰ ਅੰਦਰ ਫਸ ਗਏ। ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਫਸੇ ਹੋਣ ਦੀ ਸੂਚਨਾ 36 ਘੰਟੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸੋਮਵਾਰ ਸਵੇਰੇ 7 ਵਜੇ ਦੇ ਕਰੀਬ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਹੁਣ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਫ਼ੌਜ ਤਾਇਨਾਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। NDRF ਅਤੇ SDRF ਦੀਆਂ ਟੀਮਾਂ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਅਸਾਮ ਦੇ ਮਾਈਨਿੰਗ ਮੰਤਰੀ ਕੌਸ਼ਿਕ ਰਾਏ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਇੰਜਨੀਅਰ ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ ਦੇ ਨਾਲ ਗੋਤਾਖੋਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਅਤੇ ਅਸਾਮ ਰਾਈਫਲਜ਼ ਦੀਆਂ ਮੈਡੀਕਲ ਟੀਮਾਂ ਬਚਾਅ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਕੁਝ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ 3 ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਦੇਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਪੁਲਸ ਨੇ ਖਾਨ ਮਾਲਕ ਪੁਨੀਸ਼ ਨੂਨੀਸਾ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਚੂਹੇ ਖਾਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਖਾਨ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ 100 ਫੁੱਟ ਤੱਕ ਪਾਣੀ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੋ ਮੋਟਰਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਚਸ਼ਮਦੀਦਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਅਚਾਨਕ ਪਾਣੀ ਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਦਾ ਕੋਈ ਮੌਕਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਦੀਮਾ ਹਸਾਓ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਐਸਪੀ ਮਯੰਕ ਝਾਅ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਖਾਣ ਵਿੱਚ ਕਈ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਫਸੇ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਦਸ਼ਾ ਹੈ। ਚਸ਼ਮਦੀਦਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨ ਮੁਤਾਬਕ ਅਚਾਨਕ ਪਾਣੀ ਆ ਗਿਆ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮਜ਼ਦੂਰ ਗੁਫਾ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਆ ਸਕੇ। ਸਥਾਨਕ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਮਾਈਨਿੰਗ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀਆਂ ਟੀਮਾਂ ਨਾਲ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਖਾਣ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਕੋਲਾ ਖਾਨ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਨਾਂ
- ਗੰਗਾ ਬਹਾਦਰ ਸਰਾਂ, ਰਾਮਪੁਰ (ਦੁੰਮਾਣਾ-2 ਮੀਖਾਪੁਰ), ਪੀ.ਐਸ. ਠੋਕਸੀਲਾ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਉਦੈਪੁਰ, ਨੇਪਾਲ
- ਹੁਸੈਨ ਅਲੀ, ਬਾਗੜੀਬਾੜੀ, ਥਾਣਾ ਸ਼ਿਆਮਪੁਰ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਦਰੰਗ, ਅਸਾਮ
- ਜ਼ਾਕਿਰ ਹੁਸੈਨ, 4 ਨੰਬਰ ਸਿਆਲਮਾਰੀ ਖੂਟੀ, ਥਾਣਾ ਡਾਲਗਾਓਂ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਦਰੰਗ, ਅਸਾਮ।
- ਸਰਪਾ ਬਰਮਨ, ਖਾਲਿਸਨਿਮਾਰੀ, ਥਾਣਾ ਗੋਸਾਈਗਾਓਂ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕੋਕਰਾਝਾਰ, ਅਸਾਮ
- ਮੁਸਤਫਾ ਸ਼ੇਖ, ਬਾਗੜੀਬਾੜੀ, ਪੀ.ਐਸ. ਡਾਲਗਾਓਂ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਦਰੰਗ, ਅਸਾਮ
- ਖੁਸ਼ੀ ਮੋਹਨ ਰਾਏ, ਮਾਜੇਰਗਾਓਂ, ਥਾਣਾ ਫਕੀਰਗ੍ਰਾਮ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ: ਕੋਕਰਾਝਾਰ, ਅਸਾਮ
- ਸੰਜੀਤ ਸਰਕਾਰ, ਰਾਏਚੰਗਾ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਜਲਪਾਈਗੁੜੀ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ
- ਲੀਜਾਨ ਮਗਰ, ਅਸਾਮ ਕੋਲਾ ਮਾਈਨ, ਪੀ.ਐਸ. ਉਮਰਾਂਗਸੋ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਦੀਮਾ ਹਸਾਓ, ਅਸਾਮ
- ਸਰਤ ਗੋਯਾਰੀ, ਥੀਲਾਪਾੜਾ, ਬਾਤਸ਼ੀਪੁਰ, ਡਾਕਖਾਨਾ ਪੰਬਾੜੀ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸੋਨਿਤਪੁਰ, ਅਸਾਮ
ਰੈਟ ਹੋਲ ਮਾਈਨਿੰਗ ਕੀ ਹੈ?
ਚੂਹਾ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਚੂਹਾ, ਮੋਰੀ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਮੋਰੀ ਅਤੇ ਮਾਈਨਿੰਗ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਖੁਦਾਈ ਕਰਨਾ। ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਮੋਰੀ ’ਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਚੂਹੇ ਵਾਂਗ ਖੋਦਣਾ। ਇਸ ’ਚ ਪਹਾੜ ਦੇ ਪਾਸਿਓਂ ਇੱਕ ਪਤਲੇ ਮੋਰੀ ਨਾਲ ਖੁਦਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਖੰਭਾ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਹੈਂਡ ਡਰਿਲਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨ ਨਾਲ ਡ੍ਰਿਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਲਬੇ ਨੂੰ ਹੱਥੀਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰੈਟ ਹੋਲ ਮਾਈਨਿੰਗ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੋਲੇ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ’ਚ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਰੈਟ ਹੋਲ ਮਾਈਨਿੰਗ ਝਾਰਖੰਡ, ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬ ’ਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਰੈਟ ਹੋਲ ਮਾਈਨਿੰਗ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਖਤਰਨਾਕ ਕੰਮ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ 'ਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਕੋਲੇ ਦੀਆਂ ਖਾਨਾਂ ’ਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਚੂਹੇ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਗ੍ਰੀਨ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ ਯਾਨੀ ਐੱਨਜੀਟੀ ਨੇ 2014 'ਚ ਇਸ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਤਰੀਕਾ ਦੱਸਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਖਾਸ ਹਾਲਾਤਾਂ, ਯਾਨੀ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜਾਂ ’ਚ ਚੂਹੇ ਦੀ ਖੁਦਾਈ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।
